Robot Công Nghiệp Là Gì? Toàn Tập Về Các Loại Robot Phổ Biến Nhất

Trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, “tự động hóa” và “robot công nghiệp” là những thuật ngữ được nhắc đến liên tục. Chúng được xem là xương sống của các nhà máy thông minh, là chìa khóa để tăng năng suất, cải thiện chất lượng và giải phóng con người khỏi những công việc nặng nhọc, nguy hiểm. Nhờ khả năng làm việc chính xác, ổn định và không mệt mỏi, robot đang góp phần thay đổi bộ mặt ngành sản xuất toàn cầu. Vậy chính xác thì robot công nghiệp là gì? Chúng có những loại nào và vai trò của chúng trong sản xuất ra sao?

Cùng DTA Robot tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau!

1. Robot công nghiệp là gì?

Theo định nghĩa của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), robot công nghiệp là một cánh tay máy được lập trình tự động, có thể điều khiển được theo ba hoặc nhiều trục, có thể cố định tại chỗ hoặc di động để sử dụng trong các ứng dụng tự động hóa công nghiệp.

Nói một cách đơn giản hơn, robot công nghiệp là một cỗ máy được lập trình để thực hiện các nhiệm vụ thể chất một cách tự động, thay thế cho sức lao động của con người trong một dây chuyền sản xuất.

Một hệ thống robot công nghiệp cơ bản thường bao gồm 3 thành phần chính:

Tay máy (Manipulator): Là phần cơ khí chính, có các khớp và trục chuyển động, mô phỏng cấu trúc của cánh tay người.
Bộ điều khiển (Controller): Là “bộ não” của robot, chứa phần mềm và phần cứng để điều khiển các chuyển động của tay máy theo chương trình đã lập trình.
Thiết bị đầu cuối (End-Effector): Là “bàn tay” của robot, được gắn vào cuối cánh tay máy để thực hiện nhiệm vụ cụ thể. Ví dụ: tay gắp, mỏ hàn, đầu phun sơn, đầu vặn vít…

Chúng được thiết kế để:

Làm việc liên tục trong điều kiện khắc nghiệt
Tăng năng suất, giảm phụ thuộc vào nhân công
Đảm bảo chất lượng sản phẩm đồng đều
Tối ưu chi phí sản xuất dài hạn

2. Ưu điểm của robot công nghiệp

✔️ Tăng hiệu suất lao động
✔️ Chính xác và đồng đều trong thao tác
✔️ Làm việc trong môi trường độc hại, nguy hiểm
✔️ Hoạt động liên tục 24/7
✔️ Giảm rủi ro tai nạn lao động
✔️ Dễ dàng mở rộng, tùy biến theo nhu cầu

3.Phân Loại Robot Công Nghiệp Phổ Biến Nhất Hiện Nay

Dưới đây là các nhóm robot công nghiệp thường gặp trên thị trường hiện nay:

3.1. Theo hình dạng cấu trúc

Robot dạng Cartesian (tọa độ vuông góc): Di chuyển theo 3 trục X, Y, Z. Loại robot này hoạt động dựa trên hệ tọa độ Descartes (X-Y-Z). Chúng di chuyển theo 3 trục tuyến tính vuông góc với nhau.
- Đặc điểm: Cấu trúc đơn giản, độ chính xác cao, dễ lập trình và có thể xây dựng với không gian làm việc rất lớn (robot cổng trục).
- Ứng dụng tiêu biểu: Bốc xếp hàng lên pallet (palletizing), cấp phôi cho các máy công cụ lớn, máy in 3D, máy cắt laser.
Robot dạng SCARA: SCARA là loại robot có cấu trúc đặc biệt với 2 khớp xoay song song với mặt phẳng làm việc và một trục tịnh tiến. Thích hợp cho công việc lắp ráp tốc độ cao, độ chính xác tốt.
- Đặc điểm: Cực kỳ nhanh và chính xác trong các chuyển động trên mặt phẳng ngang (X-Y).
- Ứng dụng tiêu biểu: Gắp và đặt (Pick & Place) tốc độ cao, lắp ráp các linh kiện điện tử nhỏ, đóng gói sản phẩm.
Robot dạng tay gắp (Articulated Robot): Có từ 4 đến 6 khớp linh hoạt, giống cánh tay người. Phù hợp cho các công việc phức tạp như hàn, sơn, bốc xếp. Đây là loại robot công nghiệp phổ biến nhất. Cấu trúc của nó mô phỏng gần giống nhất với cánh tay của con người, thường có từ 4 đến 6 trục (hoặc nhiều hơn), mang lại sự linh hoạt vượt trội.
- Đặc điểm: Rất linh hoạt, có thể tiếp cận các điểm trong không gian làm việc từ nhiều góc độ.
- Ứng dụng tiêu biểu: Hàn hồ quang, sơn, lắp ráp, cấp phôi cho máy CNC, bốc xếp hàng hóa, cắt gọt.
Robot Delta: Thiết kế nhẹ, tốc độ cao, thường sử dụng trong ngành thực phẩm hoặc đóng gói.

Bạn có thể nhận ra robot Delta ngay lập tức với hình dạng giống như một con nhện, gồm 3 cánh tay song song nối với một đế chung.
- Đặc điểm: Tốc độ cao nhất trong các loại robot, lý tưởng cho các chuyển động nhẹ và nhanh.
- Ứng dụng tiêu biểu: Gắp và đặt sản phẩm với tốc độ cực cao trong ngành thực phẩm, dược phẩm, điện tử.
Robot dạng song song (Parallel): Có nhiều khớp nối hoạt động cùng lúc, thường dùng cho công việc yêu cầu độ chính xác rất cao.

3.2. Theo chức năng ứng dụng

Robot hàn (Welding Robot): Dùng cho hàn MIG, TIG, hàn điểm trong ngành ô tô, cơ khí.
Robot gắp và sắp xếp (Pick & Place): Di chuyển vật liệu từ vị trí này sang vị trí khác.
Robot sơn (Painting Robot): Ứng dụng trong ngành gỗ, ô tô, kim loại.
Robot đóng gói: Tự động đóng gói sản phẩm thành phẩm vào bao bì.
Robot kiểm tra (Inspection Robot): Kiểm tra chất lượng, phát hiện lỗi sản phẩm bằng thị giác máy.

3.3. Theo mức độ tương tác

Robot công nghiệp truyền thống: Làm việc độc lập, thường phải đặt trong khu vực có hàng rào bảo vệ.
Robot cộng tác (Cobot): Có thể làm việc cùng con người trong không gian chung, an toàn và dễ lập trình.

4. Xu hướng ứng dụng robot công nghiệp tại Việt Nam

Hiện nay, ngày càng nhiều doanh nghiệp Việt chuyển mình theo hướng tự động hóa để tối ưu hiệu quả sản xuất. Robot công nghiệp đang dần trở thành một phần tất yếu tại các xưởng cơ khí, nhà máy sản xuất, xưởng lắp ráp linh kiện.

Đặc biệt, với sự xuất hiện của các dòng Cobot Trung Quốc giá tốt, doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng có thể tiếp cận và ứng dụng công nghệ robot vào sản xuất mà không cần đầu tư quá lớn.

Robot công nghiệp không còn là công nghệ của tương lai, mà đã là một phần không thể thiếu của hiện tại. Việc hiểu rõ robot công nghiệp là gì và các loại robot khác nhau sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra lựa chọn đầu tư đúng đắn, phù hợp với nhu cầu sản xuất cụ thể để tối ưu hóa hiệu suất và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Bạn đang cân nhắc ứng dụng robot cho nhà máy của mình nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu?

Hãy để DTA chúng tôi giúp bạn! Liên hệ ngay để được:

Tư vấn miễn phí về loại robot phù hợp nhất.
Khảo sát dây chuyền sản xuất và đề xuất giải pháp tối ưu.
Nhận báo giá chi tiết cho giải pháp tự động hóa toàn diện.

DTA Robot chuyên cung cấp các giải pháp robot công nghiệp

📞 Liên hệ ngay:

Website: https://dtarobot.com
Hotline tư vấn: 0912 609 953

Robot Công Nghiệp Là Gì? Các Loại Robot Phổ Biến Nhất Hiện Nay